Weten wanneer je moet vasthouden en weten wanneer je moet loslaten
Dit is een uitspraak die wordt gebruikt bij een pokerspel. Het is tevens een stuk tekst uit het nummer ‘The Gambler’ van Kenny Rogers en erg van toepassing op een levensles die ik momenteel aan het leren ben.
Een goede vriend vierde onlangs zijn 50ste verjaardag en zijn vrouw had een bijzonder cadeau voor hem in gedachten: een beeldentuin voor alle kunstwerken die hij in de loop der jaren verzameld had en nog zou gaan verzamelen. Omdat hij zelf erg handig is, maar nooit de tijd neemt om voor zichzelf iets te maken of te doen, had zijn vrouw het idee opgevat dat ik het ontwerp zou maken en dat met de donaties van vrienden en familie, iemand anders ingehuurd kon worden om deze beeldentuin te maken. Een ultiem romantisch cadeau voor iemand die alles al heeft en altijd klaar staat voor anderen.
Wat volgde was een spannend en ingewikkeld ontwerpproces. Niet alleen omdat ik nog nooit een beeldentuin had ontworpen, maar vooral omdat er zoveel verschillende aspecten waren waar ik rekening mee moest houden. Los daarvan wilde ik het vooral goed doen, maar ook een ontwerp maken met een betekenis en waar ik trots op zou zijn als ik op bezoek zou komen.
Er zit geen verschil tussen iets kleins of iets groots ontwerpen. Het is een kwestie van denken in een andere schaalgrootte en dat bleek ook het geval bij dit ontwerp. Toen ik eenmaal door had hoe de routing rondom hun woning was, wat er precies gevraagd werd en wat er nodig was om de ‘energie’ van de ruimte in balans te brengen, vielen de ontwerp puzzelstukjes snel in elkaar. Het ontwerp had alles in zich: een bijzondere plek voor alle kunstwerken met de mogelijkheid van uitbreiding en aanpassingen, een energetische scheiding tussen werk en privé, natuurlijke verhoudingen zoals de Gulden Snede en een Fibonacci spiraal, maar vooral het gevoel dat het klopte.
Het cadeau viel echter niet in goede aarde. Wel bij iedereen die eraan wilde meewerken om dit ontwerp tot stand te brengen, maar niet bij degene voor wie het bedoelt was. Alhoewel ik met alles rekening dacht te hebben gehouden, was er één aspect waar ik geen rekening mee had gehouden: zijn wens om zelf het ontwerp te maken.
Al jaren speelde hij met de gedachte van deze beeldentuin en in zijn hoofd had hij het hele ontwerp al gemaakt. Hij had alleen nog niet de tijd en de financiele middelen, om dit ontwerp ten uitvoer te brengen. Dit was precies de reden achter het cadeau, maar in plaats van dit idee verder uit te werken, voelde ik de behoefte om er een ‘beter’ ontwerp van te maken dat verder ging dan alleen een plek voor de beelden.
Het is onnodig om te zeggen dat ‘mijn’ ontwerp er nooit zal gaan komen. Het is een te grote inbreuk op zijn eigen creatieve vermogen en zijn eigen verlangen om dit voor zichzelf te realiseren. Wie ben ik om met een ‘beter’ ontwerp te komen. Beter voor wie? Het is zijn tuin, zijn beelden, zijn creatieve proces. Hij wil zich trots voelen als hij naar buiten gaat en zijn beeldentuin ziet. En ook al zie ik hiaten in zijn ontwerp en heeft hij moeite om zijn plan ten uitvoer te brengen… het is zijn proces en wellicht mijn les, om ondanks mijn goede intenties, te accepteren dat een goed ontwerp, niet altijd het beste ontwerp is.
Michel Post / ORIO architecten
voorzitter Vereniging Integrale Bio-Logische Architectuur (VIBA)